Dear Colleagues,
We write to you as members of the AICA Serbia, gravely concerned about the escalating repression targeting participants in peaceful student-led protests that are persisting now for four months.
From the very beginning, students and citizens have faced systematic state intimidation, culminating in a shocking act of violence during a mass protest on March 15 — in a moment of silent vigil in memory of 16 fellow citizens who tragically lost their lives as a result of endemic corruption. In that very moment of commemoration, an unidentified device emitting a powerful sound and shock wave was unleashed against peaceful demonstrators without warning. The resulting pressure wave triggered mass panic, causing injuries and widespread distress. This deliberate deployment of such a device constitutes a flagrant violation of the Police Law of the Republic of Serbia. The intentional use of tactics designed to instill fear, panic, and chaos represents a grave breach of fundamental human rights — including the right to life itself. The report from Earshot confirming the use of sonic weapon is available HERE.
Equally alarming is the campaign of intimidation that followed. Witnesses have been threatened with prosecution under the pretext of “inciting panic and disorder” if they speak out about the incident. This attempt to silence citizens not only deepens the violation of fundamental rights but also exposes a dangerous disregard for the rule of law. The targeted attacks against the rector of University of Belgrade, who has stood in defense of academic integrity and students’ rights, have escalated into an open smear campaign led by the regime’s media calling for his arrest.
These attacks did not occur in isolation. Student-led mass protests were ignited by the tragic collapse of the canopy at the recently renovated Novi Sad railway station — a preventable disaster that claimed 16 lives. This tragedy has come to symbolize something far greater: decades of negligence, corruption, and systemic mismanagement, where public funds disappear into dubious projects at the cost of citizens’ lives. For many, the canopy collapse stands as a devastating reminder of the human cost of a political system that prioritizes power and profit over accountability and public welfare.
Outraged by this tragedy and the deeper crisis it exposed, students at universities in Novi Sad, Belgrade, Kragujevac, Niš and Novi Pazar have organized blockades and demonstrations, demanding a release of the complete documentation of the reconstruction process, legal sanctions for the attackers on students and professors, release of political prisoners and a better and more egalitarian financing of universities. This mass student and social movement is self-organized through direct democratic means of students and citizens assemblies (plenums) — without hierarchies, leaders and political parties.
We stand at a critical moment. The repression of peaceful protest and the silencing of those who speak out against injustice threaten the very principles of democracy and human dignity. We therefore call on you to stand in solidarity with Serbia’s students and academic community in their courageous pursuit of truth and accountability.
Fields of culture and art have long been spaces of free thought and critical inquiry — and it is our shared responsibility to defend those who peacefully resist repression in the name of justice.
We are reaching out with a heartfelt request to share this information with all colleagues from AICA around the globe. We hope that by doing so, we can draw much-needed attention from the international community to the repression we are currently facing in Serbia.
Please read and sign the appeal here:
Sincerely,
Members of AICA Serbia
Poštovane koleginice i kolege,
Pišemo vam kao članstvo Međunarodnog udruženja likovnih kritičara (AICA) – sekcija Srbija, ozbiljno zabrinuti zbog eskalacije represije protiv učesnika mirnih studentskih protesta koji traju već četiri meseca.
Od samog početka protesta studenti i građani su se suočavali sa sistematskim državnim zastrašivanjem koje je kulminiralo šokantnim činom nasilja tokom masovnog protesta 15. marta, u trenutku tihog bdenja u znak sećanja na 16 sugrađana koji su tragično izgubili živote od posledica endemske korupcije. Upravo u tom trenutku komemoracije, na mirne demonstrante bez upozorenja je puštena neidentifikovana naprava koja je emitovala snažan zvuk i udarni talas. Nastali talas pritiska izazvao je masovnu paniku, uzrokujući povrede i zdravstvene probleme. Korišćenje ovakvog uređaja predstavlja flagrantno kršenje Zakona o policiji Republike Srbije. Namerna upotreba taktika osmišljenih da ulivaju strah, paniku i haos predstavlja tešku povredu osnovnih ljudskih prava — uključujući pravo na sam život. Izveštaj kompanije Earshot koji potvrđuje upotrebu zvučnog oružja dostupan je OVDE.
Jednako alarmantna je i kampanja zastrašivanja koja je usledila. Svedocima je prećeno krivičnom gonjenjem pod izgovorom “podsticanja panike i nereda” ako budu govorili o incidentu. Ovaj pokušaj da se građani ućutkaju ne samo da produbljuje kršenje osnovnih prava već i razotkriva opasno nepoštovanje vladavine prava. Ciljani napadi na rektora Univerziteta u Beogradu, koji je stao u odbranu akademskog integriteta i prava studenata, eskalirali su u otvorenu klevetničku kampanju koju su režimski mediji vodili i pozivali na njegovo hapšenje.
Ovi napadi se nisu dešavali izolovano. Masovne proteste predvođene studentima izazvalo je tragično rušenje nadstrešnice na nedavno renoviranoj železničkoj stanici u Novom Sadu — katastrofa koja se mogla sprečiti i koja je odnela 16 života. Ova tragedija simbolizuje nešto mnogo veće: decenije nemara, korupcije i sistemskog lošeg upravljanja, gde javna sredstva nestaju u sumnjivim projektima, po cenu života građana. Za mnoge, kolaps nadstrešnice predstavlja zastrašujući podsetnik na cenu u ljudskim životima političkog sistema koji daje prednost moći i profitu u odnosu na odgovornost i javno dobro.
Ogorčeni ovom tragedijom i dubokom krizom koju je razotkrila, studenti univerziteta u Novom Sadu, Beogradu, Kragujevcu, Nišu i Novom Pazaru organizovali su blokade i demonstracije, zahtevajući izdavanje kompletne dokumentacije procesa rekonstrukcije, zakonske sankcije za napadače na studente i profesore, oslobađanje političkih zatvorenika i bolje i ravnopravnije finansiranje Univerziteta. Ovaj masovni studentski i društveni pokret se samoorganizuje putem direktnih demokratskih sredstava studentskih i građanskih skupština (plenuma) — bez hijerarhija, lidera i političkih partija.
Nalazimo se u kritičnom trenutku. Represija mirnih protesta i ućutkivanje onih koji govore protiv nepravde ugrožavaju sama načela demokratije i ljudskog dostojanstva. Zato vas pozivamo da budete solidarni sa studentima i akademskom zajednicom Srbije u njihovoj hrabroj potrazi za istinom i odgovornošću.
Polja kulture i umetnosti dugo su bili prostori slobodne misli i kritičkog istraživanja, i naša je zajednička odgovornost da branimo one koji se u ime pravde mirno opiru represiji.
Obraćamo vam se sa kolegijalnim zahtevom da podelite ove informacije sa svim kolegama iz Međunarodnog udruženja likovnih kritičara (AICA) širom sveta. Nadamo se da ćemo na taj način skrenuti preko potrebnu pažnju međunarodne zajednice na represiju sa kojom se trenutno suočavamo u Srbiji.
Molimo pročitajte i potpišite peticiju ovde:
S poštovanjem,
Članovi AICA Srbija
AICA Srbija – Međunarodno udruženje likovnih kritičara AICA – sekcija Srbija, u Beogradu, 28. mart 2025.
Međunarodno udruženje likovnih kritičara AICA – Sekcija Srbije aktivno radi od osnivanja 2003. godine.
Udruženje likovnih kritičara je dobrovoljno, neprofitno, nestranačko i nepolitičko udruženje koje okuplja likovne kritičare i kustose čije se stručne i profesionalne delatnosti odnose na kritiku i pisanje tekstova o umetnosti u medijima, na edukaciju, na pripremu i realizaciju izložbi, a radi ostvarivanja zajedničkih ciljeva na polju razvoja i unapređenja moderne i savremene umetnosti.