PROGRAM

Subota 24. jun 2023, 12:00
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21

dr Vida Knežević

Fani Politeo Vučković: Feminističke intervencije u likovnoj kritici i istoriji umetnosti

https://www.youtube.com/watch?v=97Uy4J_AmU8

U izlaganju pod nazivom „Fani Politeo Vučković: Feminističke intervencije u likovnoj kritici i istoriji umetnosti“ se polazi od „feminističkih intervencija” unutar istorije umetnosti koju je tokom sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka razvijala istoričarka umetnosti Grizelda Polok (Griselda Pollock) ističući važnost preplitanja (proizvodnje) umetnosti, likovne kritike i istorije umetnosti. Poimajući istoriju umetnosti kao istorijsku praksu uslovljenu institucijama u kojima se ona proizvodi, kao i klasnim i rodnim položajem „žena-kao-proizvođača” (Polok), izlaganje će pokušati da mapira teorijske i metodološke okvire tekstualne građe međuratne istoričarke umetnosti Fani Politeo Vučković, specifično u rubrici „Umetnost” u okviru jugoslovenskog časopisa Žena danas (1936–1940), čiji feministički i politički rad do danas ostaje nepriznat i nepoznat u savremenoj (post)jugoslovenskoj istoričarsko-umetničkoj disciplini.

Fani Politeo Vučković nije pisala samo o umetničkoj (i društvenoj) praksi savremenih umetnica, već se često u svojim tekstovima osvrtala i na primere žena umetnica iz 19. i ranog 20. veka, poput Berte Morizo (Berthe Morisot) i Sizan Valadon (Suzanne Valadon). Ona je pripadala struji predratne „socijalne umetnosti”, to jest, kritičkog realizma, koji predstavlja specifični kontinuitet sa jugoslovenskim avangardnim umetničkim praksama prethodnih decenija. U deceniji pred Drugi svetski rat „avangardno” se u umetnosti kritičkog realizma ogleda u promeni mesta i uloge umetnosti u izmenjenim političkim okolnostima u kojima revolucionarni čin postaje borba umetnika i umetnica za promenu sredstava za proizvodnju i proizvodnih uslova rada, organizovanih u levi umetnički front kome je i sama Fani Politeo Vučković pripadala, upravo kao i lokalne umetnice o kojima je pisala.

***

Vida Knežević je istoričarka umetnosti, kustoskinja, radnica u sektoru kulture, članica Kontekst kolektiva  čiji rad predstavlja proces povezivanja kritičke teorije i prakse,  umetničke proizvodnje sa širim društvenim delovanjem. Od 2006. do 2010. godine je radila na projektu Kontekst galerija. U periodu od 2008. do 2010. predavala je na Visokoj školi likovnih i primenjenih umetnosti strukovnih studija u Beogradu. 2008. godine je završila postdiplomske master studije na Univerzitetu umetnosti u Beogradu, odsek Teorija umetnosti i medija, a 2019. Godine je odbranila doktorsku tezu pod nazivom „Teorija i praksa kritičke levice u jugoslovenskoj kulturi (jugoslovenska umetnost između dva svetska rata i revolucionarni društveni pokret)“. Bila je kustoskinja – asistentkinja na 49. Oktobarskom salonu, Umetnik građanin, umetnica građanka, Kontekstualne umetničke prakse, 2008. godine. Autorka je mnogobrojnih projekata i izložbi u oblasti kustoskih, umetničkih i aktivističkih praksi: Kritička mašina (2014 – u toku); Gradove smo vam podigli: o protivrečnostima jugoslovenskog socijalizma (2017-2018);  Unexpected Encounters (2013); O solidarnosti (2013); Trajni čas umetnosti. Re-izvođenje nepoznatog (2012); Od kreativnog rada do kreativnog grada (2011); i dr. Od 2014. jedna je od urednica edukativnog projekta i levog medijskog portala Mašina.rs gde se bavi odnosom kulturno-umetničke i medijske proizvodnje, ekonomije, politike i aktivizma.

---

Subota 24. jun 2023, 12:00
Centar za kulturnu dekontaminaciju, Birčaninova 21

Slađana Petrović Varagić i Miroslav Karić

Arhivistkinja / arhivarka: Dragica Vukadinović

https://www.youtube.com/watch?v=bkDMjUX71vA

Već tokom studija istorije umetnosti Dragica Vukadinović se priključila grupi umetnika i kolega koji su aktivno zagovarali i promovisali Novu umetničku praksu sedamdesetih godina prošlog veka, najpre kao članica redakcije i asistentkinja urednice Likovnog programa SKC-a, a kasnije kao stručna saradnica Srećne galerije (1974-1990), te kao urednica Arhive SKC-a (1991-2012). Tokom ovih decenija Vukadinović je koncipirala i realizovala znatan broj izložbi, ali se bavila i produkcijom radova iz oblasti videa, grafike, alternativnog izdavaštva. Takođe, aktivno se bavila promovisanjem i tumačenjem kako radova konceptualne provenijencije tako i stripa, ilustracije i, posebno, fotografije (započeto YU-konkursom rok-fotografiju). Osim u katalozima i pratećim materijalima pisala je za stručnu i popularnu štampu.

Kao aktivna učesnica u umetničkim dešavanjima 70-ih i 80-ih godina, istovremeno se amaterski bavila fotografijom i snimanjem 8mm filmova, a tek povremeno je tih godina izlagala svoje radove i to uglavnom na „subverzivnim“ grupnim izložbama kao što je
izložba Foto-sekvence (1979), Artiste anonyme (1980), Marke umetnika (1981), smatrajući da bi njeno učešće na „ozbiljnim” događajima bilo određena vrsta sukoba interesa.

Tokom 90-ih godina kao urednica Dokumentacionog programa SKC-a, retroaktivno skupljajući dokumentarnu građu formirala je značajnju arhivu i posebno doprinela očuvanju i digitalizaciji velikog dela bogate foto-arhive ove ustanove. Tokom prve dve decenije ovog veka priredila je desetak izložbi na temu istorizovanja SKC-a i promocije same arhivske građe.
Od početka dvehiljaditih sve do danas, intenzivno se bavi fotografijom, kao i videom u duhu „foto-prizora ograničenog trajanja“.

Arhivarski rad Dragice Vukadinović može se posmatrati i istraživati kroz sagledavanje i interpretaciju njenih različizih pozicija – arhivistkinje, ali isto tako i arhivarke – od institucionalnog okvira javne ustanove kulture kakav je bio Studentski kulturni centar Beograda (SKC), preko arhive nezavisnog feminističkog udruženja AŽIN (Asocijacija za žensku inicijativu), do privatne arhive koja se takođe može klasifikovati u bar dve kategorije – kustoski arhiv i umetnički arhiv. U tom smislu, naše istraživanje se fokusira na njene uloge arhivistkinje – arhivarke – autorke u okviru kreiranje nekoliko arhiva sa značajnom društvenom ulogom.

***

Miroslav Karić (Beograd, 1975.) diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na katedri za istoriju umetnosti 2000. godine. Od 2001. godine je bio na poziciji sekretara i kustosa u nezavisnoj umetničkoj asocijaciji Remont, a od 2003. član uredničkog tima Remont art magazina. Karić je bio višegodišnji urednik rubrike „Izložbe“ u beogradskom kulturnom mesečnom vodiču Yellow Cab. U profesionalnoj biografiji beleži angažman na mnogim projektima kao saradnik, koordinator, kustos i PR. Učestvovao je u  nekoliko umetničkih saveta i žirija: Remont – nezavisna umetnička asocijacija, Galerija Doma omladine, Gradska galerija Požega, Nagrada “Dimitrije Bašičević Mangelos”, Henkel Award, 43. Majska izložba, 12. Grifon, 64. Martovski  festival, Filmski centar Srbije- eksperimentalni film i video art. Od 2010. godine Karić je u kustoskom timu projektne inicijative Fotodokumenti i u organizacionom timu Nagrade „Dimitrije Bašičević Mangelos“. Član je Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije – ULUPUDS i Međunardonog udruženja likovnih kritičara AICA, sekcija Srbija. Dobitnik godišnjeg priznanja ULUPUDS-a za stvaralačke rezultate u 2011. godini i Nagrade Društva istoričara umetnosti Srbije za najbolju autorsku izložbu u 2019. godini. Karić je, takođe, dobitnik nagrade „Lazar Trifunović“ za 2022. godinu. Od januara 2020. radi kao kustos u Muzeju savremene umetnosti Beograd. 

Slađana Petrović Varagić, kustoskinja, producentkinja, radnica u kulturi. Diplomirala je istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu (2001), magistrirala na Studijama filma i medija na Fakultetu dramskih umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu (2014). Od 2006. godine je članica i programska koordinatorka Nezavisnog filmskog centra Filmart, koji realizuje brojne projekte u oblasti filma i vizuelne umetnosti. Od 2022. godine je izvršna direktorka Interakcije.
Radila kao urednica, kustoskinja i menadžerka u javnom i nezavisnom sektoru u kulturi. Autorka je, koordinatorka, urednica i kustoskinja više projekata iz oblasti vizuelne i filmske umetnosti. Aktivna je kao autorka, kustoskinja i producentkinja brojnih projekata (Fotodokumenti, Ideja-ne-realizacija, Kritika na delu, IVA.lab, Mladost u šezdesetoj), izložbi i umetničkih dela iz oblasti savremene vizuelne umetnosti i filma. Radi kao mentorka i konsultantkinja u različitim programima, kao i istraživačica u oblasti vizuelnih umetnosti i filma.
Za svoj rad nagrađena je sa nekoliko značajnih nagrada – jedna od njih je Nagrada Lazar Trifunović za likovnu kritiku i teorijsko sagledavanje savremene vizuelne umetnosti u štampanim i elektronskim medijima u Srbiji 2021. godine. Članica domaćih i međunarodnih udruženja: AICA – Međunarodno udruženje likovnih kritičara –Sekcija Srbije, NUNS-a i radne grupe EU – Art Rights Justice.